Welcome to my world. Here I am summarize Vinod Joshi's lecture on Indian Poetics. The date 3 December to 9 December sir has delivered the lecture.
As we know that
Vinod Joshi is the famous Gujarati author and poet. We all are very lucky to have Vinod Joshi as professor for Indian Poetics.
Day : 1
( 03 December 2019)
In a first day sir talked about what is ркоીркоાંрк╕ા, рк╡િрк╡ેркЪрки. So here we learn Indian Poetics that is like a Criticism. In a simple word sir said that : рк╕рк░્ркЬркХ ркЕркиે ркХૃркдિркиે рк╕ркоркЬાрк╡ркиાрк░ рк╢ાрк╕્ркд્рк░ ркПркЯрк▓ે рк╡િрк╡ેркЪрки. For more understanding sir gives very unique example that is
' ркЪркХрк▓ીркиી ркЪાંркЪркоાંркеી рк╕ુрк░ркЬ ркЙркЧ્ркпો' in this line we find that external tool is very important in poetry. That is very depth and simple also.
In Indian history Bharatmuni was the first, who introduce Natyashastra. Sir also talked about Western Criticism. In Western Criticism we not find that this much depth. Western who gave important to result but Indian Poetics gave important to Process as well. And that is uniqueness of Indian Poetics. How language is effect on are mind. By born we not have language but that is applied.
In Indian Poetics we have five school and that is :
ЁЯСЙThe school of
Rasa : Bharatmuni
ЁЯСЙThe school of
Dhvani : Anandvardhana
ЁЯСЙThe school of
Vakrokti : Kuntak
ЁЯСЙ The school of
Riti : Vaman
ЁЯСЙThe school of
Alankar : Bhamah
ЁЯСЙ The school of
Auchitya : shyamendra
First all discussed about the school of Rasa, that is the very important.
ЁЯСЙ
The school of Rasa :(рк░рк╕ )
In Natyashastra , 6 chapter he talked about the theory of Rasa. He mentioned that :
рд╡िрднाрд╡ाрдиुрднाрд╡рд╡्рдпрднिрдЪाрд░ी рд╕ंрдпोрдЧाрддрдо рд░рд╕рдиिрд╖्рдкрддिः
This definition through we differentiate four word that is :
рлз. рк╡િркнાрк╡ : ркЬેркиા ркЖркзાрк░ે рк░рк╕ ркиિрк╖્рккрки્рки ркеાркп ркдે
рли. ркЕркиુркнાрк╡ : ркЬેркиા ркж્рк╡ાрк░ા ркк્рк░ркдિркнાрк╡ ркХે ркк્рк░ркдિркХ્рк░િркпા ркеાркп ркдે
рлй. рк╡્ркпркнિркЪાрк░ી ркнાрк╡ (рк╕ંркЪાрк░ી ркнાрк╡) : рк╕ંркЪાрк░ી ркнાрк╡ркоાં ркЖ рк╕્ркеાркпીркнાрк╡ркиો рк╕ркоાрк╡ેрк╢ ркеાркп ркЫે.
рлк. рк╕ંркпોркЧ: ркЙрккрк░ркиા ркд્рк░ркгેркп ркиો ркоેрк│ ркеાркп ркд્ркпાрк░ે рк░рк╕ркиી ркиિрк╖્рккркд્ркдિ ркеાркп ркЕркерк╡ા ркдો рк╕ંркпોркЬрки ркеાркп.
Day : 2
( 04 December 2019)
First all discussed about how languages have advantage and disadvantage. If in this world we not create a language then what is happening. But in a way language is the part of our life we can't remove it. May be language is barrier but the instince is natural. Without language Bhava ( ркнાрк╡ ) is complete.
ркк્рк░િркпંрк╡ркжા ркжુрк╖્ркпрки્ркдркиે рккૂркЫે ркЫે :
ркЖ ркЖрк╢્рк░ркоркоાં ркЖрк╡ીркиે ркХ્ркпાં ркиркЧрк░ркиા рк▓ોркХોркиે рк╡િрк░рк╣ркеી рк╡્ркпાркХુрк│ ркХрк░ો ркЫો (shakuntala akhiyan mahabharat)
Bharatmuni discribe nine Stayibhava :
рк╕્ркеાркпીркнાрк╡: рк╕્ркеાркпીркнાрк╡ ркиા рк░рк╕ો :
ЁЯСЗ ЁЯСЗ
1. рк░ркдિ -. рк╢ૃંркЧાрк░ (
Eretic )
2. рк╢ોркХ -. ркХрк░ૂркг (
Pathetic)
3. ркЙркд્рк╕ાрк╣ - рк╡ીрк░ (
Heroic)
4. ркХ્рк░ોркз -. рк░ોркж્рк░ (
Furious)
5. рк╣ાрк╕ -. рк╣ાрк╕્ркп (
Comic )
6. ркнркп -. ркнркпાркиркХ(
Terrible )
7. ркЬુркЧુркк્рк╕ા - ркмિркнркд્рк╕(
odious )
8. рк╡િрк╕્ркоркп - ркЕркж્ркжркнુркд (
Marvellous )
9. рк╢рко/ ркиિрк░્рк╡ેркж -. рк╢ાંркд
A. This Stayibhava can be suppressed but can't be removed. That through Bharatmuni gave nine Rasa that is very important in Indian Poetics.
рд╢्рд░ृंрдЧाрд░ рдХрд░ुрдг рд╡ीрд░ рд░ोрдж्рд░ рд╣ाрд╕्рдп рднрдпाрдирдХ ।
рдмिрднрдд्рд╕ाрджрднूрддрд╢ांрддрд╢рд╢्рд░्рд╡ рдиाрдЯ्рдпे рд░рд╕ा: рд╕्рдоृрддा ।।
( рдиाрдЯ्рдпрд╢ाрд╕्рдд्рд░)
Rasa is the superior thing.
- ркЪાрк░ рккુркдિ рккૂрк░ркдીркХાрк░
рлз) ркнркЯ્ркЯ рк▓ોрк▓ркЯ : ркнркЯ્ркЯ рк▓ોрк▓ркЯркиા ркоркдે рк░рк╕ рк╣ોркдો ркиркеી ркЙркд્рккрки્рки ркХрк░рк╡ો рккркбે ркЫે. ркЖ рк╡િркЪાрк░ркиે ркЙркд્рккркд્ркдિрк╡ાркж ркдрк░ીркХે ркУрк│ркЦрк╡ાркоાં ркЖрк╡ે ркЫે.
рли) рк╢્рк░ી рк╢ંркХુркХ : рк░рк╕ рк╣ોркдો ркЬ ркиркеી рккркг ркзાрк░рк╡ાркиું ркЬ ркЫે ркХે ркЕркиુркоાрки ркХрк░рк╡ાркиું рк╣ોркп ркЫે. ркЬેркоાં ркк્рк░ркдિркдિ ркЪાрк░ ркк્рк░ркХાрк░ે ркЕркиુркоાрки ркХрк░ાрк╡ે ркЫે.
ркпркеૉрке ркк્рк░ркдીркдિ :
ркоિрке્ркпા ркк્рк░ркдીркдિ :
рк╕ંрк╢ркп ркк્рк░ркдિркдિ :
рк╕ાркжૅрк╢્ркп ркк્рк░ркдિркдિ :
рк╡િркЪાрк░ркиે ркЕркиુркнૂркдિрк╡ાркж ркдрк░ીркХે ркУрк│ркЦрк╡ાркоાં ркЖрк╡ે ркЫે
рлй) ркнркЯ્ркЯ ркиાркпркХ : рккркЯркиાркпркХ ркП рк╕ાркзાрк░ркгીркХрк░ркг ркиી рк╡ાркд ркХрк░ે ркЫે ркЬેркоાં ркПрк░ીрк╕્ркЯૉркЯрк▓ ркиો ркХેркеાрк░рк╕િрк╕ (Chatharsis)ркиો рк╕િркж્ркзાંркд рккркг ркЕркиુркнрк╡ાркп ркЫે.
рлк) ркЕркнિркирк╡ ркЧુркк્ркд : ркЕркнિркирк╡ркЧુркк્ркд ркиા ркоркдે ркиાркЯркХ рк░рк╕ાркиુркнрк╡ ркХрк░ે ркЫે. ркк્рк░ркХાрк╢, ркЖркиંркж ркЕркиે рк╡િрк╢્рк░ાрки્ркдિркиો ркЕркиુркнрк╡ ркХрк░ાрк╡ે ркЫે. ркЖ рк╡િркЪાрк░ркиે ркЕркнિрк╡્ркпркХ્ркдિрк╡ાркж ркдрк░ીркХે рккркг ркУрк│ркЦрк╡ાркоાં ркЖрк╡ે ркЫે
Day : 3
( 05 December 2019)
First of all sir said that to love someone is the ( sthai bhava ). And one other thing is that how can we say that
odious, pathetic is the rasa. Sir give very beautiful example from
Titenic movie and literary work that is
Premanad's Nalakhyan. Many other example that feels Chatharsis in audience's mind. Sir mentioned
Bhartruhari's statement :
рд╕ाрд╣िрдд्рдп рд╕ंрдЧीрдд рдХрд▓ाрд╡िрд╣िрди: рд╕ाрдХ्рдд рдкрд╢ु рдкुंрдЫрд╡िрд╣ीрди:
" рк╕ાрк╣િркд્ркп рк╕ંркЧીркд ркЕркиે ркХрк▓ા рк╡ркЧрк░ркиો ркоાркгрк╕ рк╢િંркЧркбા ркЕркиે рккૂркЫркбા рк╡ркЧрк░ркиા рккрк╢ુ рк╕ркоાрки ркЫે ".
ЁЯСЙThe School of Dhvani :
Sir talk about
the theory of Dhvani that is state by
Anandvardhana. And his famous work is "
рдзрд╡рди्рдпाрд▓ोрдХ ". In which Dhvani means not a рдЖрд╡ाрдЬ but рд╡्рдпंрдЬрдиा. Sir also points out
Mammat's kavyashashtra. In which we find that three types of Shabd shakati that are :
- ркЕркнિркзા : ркЬે ркЕрк░્рке рк╣ોркп ркдે ркЬ ркЕрк░્рке рк▓ેрк╡ાркиો (ркЕંркзાрк░ુંркиркеી ркдો ркЕркЬрк╡ાрк│ું ркЫે )
- рк▓ркХ્рк╖ркгા : рк╢ркм્ркжркиી ркиркЬીркХ ркиો ркЕрк░્рке рк▓ેрк╡ાркиો ( ркоાрк░ુ ркШрк░ рк╣ાркИркХોрк░્ркЯ рк░ોркб ркЙрккрк░ ркЫે)
- рк╡્ркпંркЬркиા : рк╕ીркзો ркЕрк░્рке ркорк│ે рккркг ркиркЬીркХ ркиો ркЕрк░્рке рк▓ેрк╡ાркиો (ркЕંркзાрк░ું ркеркИ ркЧркпું - ркЬીрк╡ркиркоાં ркжુркЦ ркЖрк╡ી ркЧркпું)
рк╡્ркпંркЬркиા ркоાં ркЪркоркд્ркХૃркдિ ркЫે ркЕркиે рк░ૂрквિркк્рк░ркпોркЧો ркП рк▓ркХ્рк╖ркгા ркиો ркнાркЧ ркЫે.
Sir gave one example and taught all three Shanda Shakti :
" ркоીркаા ркоркзુ ркиે ркоીркаા ркоેрк╣ુрк▓ા рк░ે рк▓ોрк▓ ркПркеી ркоીркаી ркдે ркоોрк░ી ркоાркд рк░ે"
ркоીркаા ркоркзુ ркЬે ркЕркнિркзા рк▓ркХ્рк╖ркгા ркЫે ркЕркиે
ркоીркаા ркоેрк╣ુрк▓ા ркоીркд ркЬેркоાં ркиркЬીркХ ркиો ркЕрк░્рке рк▓ેрк╡ાркиો ркЫે ркдેркеી ркдે рк▓ркХ્рк╖ркгા ркЫે ркЕркиે
ркПркеી ркоીркаી ркдે ркоોрк░ી ркоાркд ркП рк╡્ркпંркЬркиા рк╕ૂркЪિркд ркХрк░ે ркЫે.
After all Anandvardhana not accept the vyajana.
рк╢ркм્ркж ркз્рк╡ркиિ ркЫે рк╕્рклોркЯ ркХрк░ે ркЫે. рк╕્рклોркЯркиા ркЬાркгીркП ркд્ркпાં рк╕ુркзી рк╢ркм્ркж ркиિрк░рк░્ркеркХ ркЫે ркЙркжાрк╣рк░ркг ркдрк░ીркХે
ркУрквું ркдો ркУрквું ркдાрк░ી ркЪુંркжркбી.
Day : 4
(06 December 2019)
Today we discussed about What is рк╕ાрккેркХ્рк╖ркдા ? рк╢ркм્ркжркиે ркЫે ркЕрк░્рке ркорк│ેрк▓ рк╣ોркп ркЫે ркдે рк╕ркдркд ркмркжрк▓ાркИ ркЫે, ркПркХркиો ркПркХ рк░рк╣ેркдો ркиркеી, ркЕрк╣ીં ркЖрккркгે ркП рккркг ркХрк╣ી рк╢ркХીркП ркХે рк╢ркм્ркж ркЕркиે ркЕрк░્рке рк╣ોркп ркЫે ркЦрк░ો? ркоркиુрк╖્ркп ркиું ркоркЧркЬ ркП ркХેркЯрк▓ીркХ рк╡рк╕્ркдુ ркиે ркЬોркИ рк▓ે ркЫે ркП рккркЫી ркдેркиા рк╡િрк╢ે ркЗрки્ркЯрк░ркк્рк░િркЯ ркХрк░ે ркЫે.
ркЖ рк╡ાркд рккрк░ркеી ркЖрккркгે ркП ркдાрк░ркг ркХાрквી рк╢ркХીркП ркХે ркнાрк╖ાркиે ркХોркЗ ркЕрк░્рке рк╣ોркдો ркиркеી ркнાрк╖ા ркПркХ ркХૃркд્рк░િрко ркоાркз્ркпрко ркЫે.
'Meaning are moveable'
- Some of the example of Vyajana :
-' ркП ркХрк╢ું ркмોрк▓ી ркирк╣ીં ркЦрк│ рк╡рк╣ેркдી рк░рк╣ી '
- ' ркПркХ ркЫોркХрк░ી рки рк╣ોркп ркд્ркпાрк░ે ркХેркЯрк▓ા ркЕрк░ીрк╕ાркУ рк╕ાркоркЯા ркЧрк░ીркм ркмркиી ркЬાркп ркЫે '
- " ркк્рк░ркдિркмિંркмркиે ркиркоркгો ркЪрк╣ેрк░ો ркЧркоી ркЧркпો
ркШૂંркШркЯ ркЬрк░ીркХ ркЦрк╕્ркпો ркдો ркЕрк░ીрк╕ો ркиркоી ркЧркпો"
" рдз्рд╡рдиि рдХाрд╡्рдпрд╕्рдп рдЖрдд्рдоा "
(ркз્рк╡ркиિ ркП ркХાрк╡્ркпркиો ркЖркд્ркоા ркЫે) ркз્рк╡ркиિ ркиા ркд્рк░ркг ркк્рк░ркХાрк░ ркЫે ркЬે ркиીркЪે ркк્рк░ркоાркгે ркЫે.
рлз) рк╡рк╕્ркдુ ркз્рк╡ркиી : рк╡િркЪાрк░ ркоુркЦ્ркп рк╣ોркп ркЫે рк╡િркЪાрк░ ркоુркЦ્ркп рк╣ોркп ркЫે.
рли) ркЕંрк▓ркХાрк░ ркз્рк╡ркиી : ркЕрк▓ંркХાрк░ркоા ркз્рк╡ркиિ ркЙркд્рккрки્рки ркеાркп ркЫે.
рк╡рк╕્ркдુ ркз્рк╡ркиી ,ркЕрк▓ંркХાрк░ ркз્рк╡ркиિ ркП рк▓ૌркХીркХ ркЫે. рк▓ૌркХીркХ ркПркЯрк▓ે рк╡рк░્ркгрки ркХрк░ી рк╢ркХાркп ркдેрк╡ું. рк╡рк╕્ркдુ ркз્рк╡ркиીркоાં рк╡િркЪાрк░ ркоુркЦ્ркп рк╣ોркп ркЫે ркЬ્ркпાрк░ે ркЕрк▓ંркХાрк░ ркз્рк╡ркиિ ркоાં ркЕрк▓ંркХાрк░ркоાં ркз્рк╡ркиિ ркЙркд્рккрки્рки ркеાркп ркЫે.
рлй) рк░рк╕ ркз્рк╡ркиી :
рк░рк╕ ркз્рк╡ркиિркоાં ркнાрк╡ ркХેрки્ркж્рк░ркоાં рк╣ોркп ркЫે. ркЙркжાрк╣рк░ркг ркдрк░ીркХે :
- рдоेрд░े рдкिрдпा рдоें рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдЬाрдиू
рдоैं рддो рдЪुрдк рдЪुрдк рдЪाрд╣ूं
- ' рк╣рк░ીрккрк░ ркЕંркзો ркЕંркзો рк╣ેркд,
рк╣ું ркЕંркЧૂркаા ркЬેрк╡ркбી ркПркиે рк╡рк╣ાрк▓ ркмે ркмે рк╡ેંркд '
-рк╡рк╕્ркдુ ркз્рк╡ркиી ркП рк╡િркЪિркд્рк░ ркЫે.
- ркЕрк▓ંркХાрк░ ркз્рк╡ркиી ркП рк╡િркЪિркд્рк░ ркЫે.
- рк░рк╕ ркз્рк╡ркиિ ркП ркЕрк▓ૌркХિркХ ркЫે.
ЁЯСЙ The School of Vakrokti :(рк╡ркХ્рк░ોркХ્ркдિ)
This theory is given by great acharya Kuntak. Vakrokti gives asthetics.
- ' ркЕркоે рк╡рк│ી ркЬોркпું ркдркоે рк╡рк│્ркпાં рк╡рк│ાંркХ
ркЧрк▓ીркиો рк╣ોркп ркХે рккркЫી ркиркЬрк░ рки рк╣ોркп рк╡ાંркХ '
рк╢ркм્ркж ркЕркиે ркЕрк░્ркеркоાં рк╡ркХ્рк░ોркХ્ркдિ рк╣ોркп ркПркЯрк▓ે рк╕ાрк╣િркд્ркп рк╕ુંркжрк░ ркЕркиે ркЙркд્ркдрко ркмркиે. рк╡ркХ્рк░ોркХ્ркдિ ркоાં рк╢ркм્ркж рккрк░ рк╕્ркеિрк░ ркерк╡ાркиુ ,ркЕрк░્рке рккрк░ рк╕્ркеિрк░ ркерк╡ાркиુ ркнાрк╡ рккрк░ ркирк╣ીં. рк╕ૌંркжрк░્ркп ркЕркиુркнрк╡ાркп ркд્ркпાрк░ે рк╕ાрк╣િркд્ркп рк╕ાрк░્ркеркХ ркеાркп ркЫે.
" рд╡ेрджрдг्рдз्рдпрднंрдЧीрднрдгीрддी рдЗрддि рд╡рдХ्рд░ोрдХ्рддि "
(рк╡િрк╢િрк╖્ркЯ્ркЯ рк░ીркдે ркХрк╣ેрк╡ાркдુ рк╣ોркп ркдેે рк╡ркХ્рк░ોркХ્ркдિ)
Day : 5
( 07 December 2019)
Sir talk about asthetics. Each and every thing have it's own asthetics. Also we feel newness in language. Sir also gave many examples like :
"ркЦીંркЯીркП рккૂркЫ્ркпું ркХે ркХ્ркпાં рк╣ાрк▓્ркпા,
ркдો ркУрквркгી ркП ркХрк╣્ркпું рклрк░рк╡ા "
"рк╣ાркеркоાં ркЫે ркдોркп ркХેрк╡ું ркмрк╣ાрк░ ркЫે
ркнાркЧ્ркпрк░ેркЦાркУ ркиો ркХેрк╡ો ркнાрк░ ркЫે"
"ркдрк│ાрк╡ркиે рк╡ાркЧેрк▓ો рккрке્ркерк░ ркдрк░ંркЧ ркеркИркиે ркдрк│ાрк╡ркиે рккંрккાрк│ે "
" рк╡рк░рк╕ાркжркбો ркдો рккрк╣ેрк▓ેркеી ркЬ ркЫે рк╡ાркпркбો,
ркЯીрккે ркЯીрккે ркП ркоркиે ркжркмркбાрк╡ે ,
ркЬાркгે ркХે рк╣ું ркПркиું ркмૈрк░ુ ркЕркиે ркИ ркоાрк░ો ркнાркпркбો "
Here we can see that how language changed and meaning also changed with time. Literature must be a joyful.
1) ркХાрк░ркпિркд્рк░ી ркк્рк░ркдિркнા : рк╕рк░્ркЬрки ркХрк░рк╡ાркиી рк╢ркХ્ркдિ.
2) ркнાрк╡ркпિркд્рк░ી ркк્рк░ркдિркнા : ркнાрк╡рки ркХрк░рк╡ાркиી рк╢ркХ્ркдિ.
- рк╡ркХ્рк░ોркХ્ркдિркиા ркЫ ркк્рк░ркХાрк░ :
рлз. рк╡рк░્ркг рк╡િрки્ркпાрк╕ рк╡ркХ્рк░ркдા : рк╡ркгૅ рк╕ркорки્рк╡ркп ркиીрккркЬркдું рк╕ૌંркжрк░્ркп. ркХાрки્ркдркиી ркХрк╡િркдા рк╕ાркЧрк░ ркЕркиે рк╢рк╢ી,
рли рккркж рккૂрк░્рк╡ાрк░્ркз рк╡ркХ્рк░ркдા : рккркжркиા ркЖркЧрк│ркиા рк╢ркм્ркж ркиો ркЙрккркпોркЧ ркПркЯрк▓ે рккркж рккૂрк░્рк╡ાрк░્ркз рк╡ркХ્рк░ркдા. ркжા.ркд.
- ркдркоે ркЯрк╣ુркХ્ркпા ркиે ркЖркн ркоркиે ркУркЫું рккркб્ркпું
- рдЬрд╣ां рдбाрд▓ рдбाрд▓ рдкрд░ рд╕ोрдиे рдХी рдЪिрдб़िрдпा
- ркЬે ркХંркИ ркорк│્ркпું ркЫે ркП ркорк│્ркпું ркПрко ркиા ркЧркгાркп ркП рккркг ркорк│્ркпું ркЧркгાркп ркХે ркХંркИ рккркг ркорк│્ркпું ркЫે.
рлй рккркж рккрк░ાркзૅ рк╡ркХ્рк░ркдા : рккркж рккркЫી ркЖрк╡ркдું ркдрк░ркдркиુ рккркж. ркжા.ркд. ркЧрквркиે рк╣ોંркХાрк░ો ркХાંркЧрк░ાркп ркжેрк╢ેેે рккркг ркЧрквркоાં рк╣ોંркХાрк░ો ркХોркг ркжેрк╢ે.
рлк рк╡ાркХ્ркп рк╡ркХ્рк░ркдા : ркЬે рк╡ાркХ્ркп рк╕ркоркЧ્рк░ ркХૃркдિркоાં ркк્рк░ркнાрк╡િркд ркХрк░ркдું рк╣ોркп ркдે рк╡ાркХ્ркп рк╡ркЦркд. ркжા.ркд. "To be or not to be that is the question"
рлл ркк્рк░ркХрк░ркг рк╡ркХ્рк░ркдા : ркХોркИ ркк્рк░ркХрк░ркгркиે рк▓ркХ્рк╖ркоાં рк░ાркЦીркиે ркмીркЬી рк░ркЪркиા ркХрк░рк╡ી ркдેેે ркк્рк░ркХрк░ркг рк╡ркХ્рк░ркдા.ркжા.ркд. ркорк╣ાркнાрк░ркдркоાંркеી ркЕркнિркЬ્ркЮાркирк╢ાркХુંркдрк▓рко.
рлм ркк્рк░ркмંркз рк╡ркХ્рк░ркдા : ркЖркЦી ркХૃркдિ ркнрк▓ે ркмે рккાркд્рк░ોркиી рк╣ોркп рккркг ркдેркоાં ркиૈркдિркХ рк╕ંркжેрк╢ рк╣ોркп ркд્ркпાрк░ે ркк્рк░ркмંркз ркХાрк╡્ркп ркХрк╣ેрк╡ાркп.
- ркЕркнિрк╡્ркпркХ્ркдિркиી ркд્рк░ркг рк╢ૈрк▓ીркУ рк╣ોркп ркЫે ркЬે ркиીркЪે ркк્рк░ркоાркгે ркЫે.
- ркк્рк░ાрк╕ાркжિркХ рк╢ૈрк▓ી : рк╕ાркоાрки્ркп рк╡ાркдркЪીркдркеી рк╕ркоркЬાркп ркдેрк╡ી рк╢ૈрк▓ી ркПркЯрк▓ે ркк્рк░ાрк╕ાркжિркХ рк╢ૈрк▓ી.
- ркУркЬрк╕ рк╢ૈрк▓ી :ркЬે ркнાрк╖ાркоાં ркЖрк╣рк╡ાрки ркеркдું рк╣ોркп рккркбркХાрк░ ркеркдો рк╣ોркп ркдે ркЬ рк╡рк░્ркдркдો рк╣ોркп ркдે ркУркЬрк╕ рк╢ૈрк▓ી.
- ркоાркзુркпૅ рк╢ૈрк▓ી : рк╕ાંркнрк│рк╡ું ркЧркоે ркЕркерк╡ા ркдો рк╢્рк░ુркдિрк░рко્ркп рк╣ોркп ркдે рк╢ૈрк▓ી ркПркЯрк▓ે ркоાркзુркпૅ рк╢ૈрк▓ી.
In modern Criticism we not find that this three stylistic approach.
Day : 6
( 08 December 2019)
ЁЯСЙ The school of Alankar : Bhamah :
This Alankar is ornament not natural. First of all we applied language and then we applied various ornament. This ornament is not necessary but important also. Mammat's Kavyashashtra we find that the definition of kavya. Which Alankar where used that is the important part ,if that is not in a good place then that is nothing.
рддрдж рджोрд╕्рдд рд╢рдм्рджाрд░्рдеो рд╕рдЧुрдг: рдЕрдирд▓рдХृрддिрдХ рдХ्рд╡ाрдкि
ркЬો ркХાрк╡્ркпркоાં ркХોркИ ркЕрк▓ંркХાрк░ ркУрк│ркЦી ркиા рк╢ркХાркп ркдો ркЬ ркдે ркХાрк╡્ркп ркЙркд્ркдрко ркЧркгાркп. ркПркоાં
ркдાркЯрк╕્ркеркпрккુрк╡ૅркХркиુ ркдાркжાркд્рко્ркп рк╣ોрк╡ું ркЬрк░ૂрк░ી ркЫે. Sir also gave many examples Alankar from different perspective like premanand and Bhalan.
ЁЯСЙ The school of Riti : Vaman
Riti means style. In which staylistic standard author who written. Vaman who gave this theory. In his views Riti is most important thing. Style is personality.
рд░ीрддिрд░ाрдд्рдоा рдХाрд╡्рдпрд╕्рдп ।
ркХાрк▓િркжાрк╕ рккોркдાркиા ркоેркШркжૂркд ркХાрк╡્ркп ркоાં рк▓ркЦે ркЫે :
- " ркЬુркиું рк╣ркдું ркдે рк╕ાрк░ું ркЬ ркиркеી, ркЬો ркХોркИ ркирк╡ું ркдો ркдે ркЕрк╡ркЬ્ркЮા ркиે рккાркд્рк░ ркЫે, ркдેрк╡ું рккркг ркиркеી ркЬાркгркХાрк░ рккрк░ીркХ્рк╖ા ркХрк░ે ркоૂрк░્ркЦાркУ ркмીркЬાркиા ркХрк╣ેрк╡ા ркк્рк░ркоાркгે ркХрк░ે "
рк╕ાркоાрки્ркп рк╢ркм્ркжોркоાં ркХрк╣ીркП ркдો рк░ીркдી ркПркЯрк▓ે рк▓ેркЦркХркиી рк▓ркЦрк╡ાркиી рк╢ૈрк▓ી. ркЬે рк╢ૈрк▓ીркУ ркиીркЪે ркк્рк░ркоાркгે ркЫે.
- рк╡ૈркжркнીૅ рк╢ૈрк▓ી :
- рккાંркЪાрк▓ી рк╢ૈрк▓ી :
- ркЧૌрк░ી рк╢ૈрк▓ી :
- рк▓ાркаી рк╢ૈрк▓ી :
ЁЯСЙ The school of Auchitya : kshemendra
First of all sir said that in Western Criticism we find that this type of thing in a different word. Like Aristotle's theory on time place and action. How the language and all the scene is perfect for kavya that is the Auchitya.
" Best word in best order "
This Auchitya theory is given by kshemendra.
рккрк╣ોંркЪી ркдેркиી рк╡્ркпાркЦ્ркпા ркЖрккркдા ркХ્рк╖ેркоેрки્ркж્рк░ ркЬркгાрк╡ે ркЫે
ркЬેркиે ркЬે ркЕркиુрк░ૂркк рк╣ોркп ркдેркиે ркЖркЪાрк░્ркп ркЙркЪિркд ркХрк╣ે ркЫે ркЕркиે ркЙркЪિркд ркиું ркЫે ркнાрк╡ ркдે ркУркЫી ркХрк╣ેрк╡ાркп ркЫે. ркП рккркЫી ркдે ркд્рк░ркг ркХાрк░િркХાркУркоાં ркдેркУ ркФркЪિркд્ркп ркиા рлирло ркнાрк╡ો ркЧркгાрк╡ે ркЫે ркЬેркоાં рккркжркоાં, рк╡ાркХ્ркпркоાં, ркк્рк░ркмંркзркиા ркЕрк░્ркеркоાં ркЧુркгркоાં, ркЕрк▓ંркХાрк░ркоાં, рк░рк╕ркоાં,ркХ્рк░િркпાркоાં, ркХાрк░ркХркоાં, рк▓િંркЧркоાં, рк╡ркЪркиркоા, рк╡િрк╢ેрк╖ркгркоાં, ркЙрккрк╕рк░્ркЧркоાં, ркиીрккાркдркоાં, рк╕્рк╡ркнાрк╡ркоાં, рк╕ાрк░рк╕ંркЧ્рк░рк╣ркоાં, ркк્рк░ркдિркнાркоાં, ркХાрк╡્ркпાંркЧોркоાં рк░рк╣ેркдા ркФркЪિркд્ркп ркиે рк╡્ркпાрккી ркЬીрк╡િркд ркХрк╣ે ркЫે. ркЕрк░્ркеાркд ркХાрк╡્ркпркиું ркПрк╡ું ркПркХ рккркг ркЕંркЧ ркиркеી ркЬેркоાં ркФркЪિркд્ркп ркиી ркЖрк╡рк╢્ркпркХркдા рки рк╣ોркп, ркФркЪિркд્ркп ркП ркХાрк╡્ркпркиા ркЕркгુркП ркЕркгુркоાં рк╡્ркпાрккી рк░рк╣ેрк▓ું ркПркиું ркЬીрк╡િркд ркЕંркЧ ркЫે.
We all thankful to Vinod Joshi sir and Dilip barad sir. This six day we gain very delicious knowledge from vinod sir. Sir explained with very innovative example.we all are very happy to learn from vinod sir.
Thank you.....